بررسی تأثیر سواد اطلاعاتی بر کشاورزی پایدار در میان کشاورزان منطقه طرق مشهد

امروزه برخورداری از سواد اطلاعاتی به عنوان یکی از معیارهای توسعه¬یافتگی در نظر گرفته می¬شود. به همین دلیل، نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی می¬باید از سواد اطلاعاتی کافی بهره¬مند باشند. کشاورزان به عنوان نیروهای اصلی در تولید محصولات کشاورزی، به دانش و مهارت¬ کافی نیاز دارند. برخورداری از سواد اطلاعاتی می¬تواند به آنان در دستیابی و مکان¬یابی اطلاعات، استفاده از اطلاعات، اشاعه اطلاعات، ارزیابی منتقدانه اطلاعات و تلفیق آن با تجارب گذشته کمک نماید. از آنجا که در بسیاری کشورها به دلیل بی¬سوادی و تحصیلات اندک کشاورزان و همچنین، توسعه¬نیافتگی مراکز ارائه اطلاعات و دانش در زمینه کشاورزی، ممکن است فرصت برخورداری کشاورزان از سواد اطلاعاتی کافی مهیا نباشد، همواره این سوال مطرح می¬باشد که وضعیت سواد اطلاعاتی در بین کشاورزان به چه صورت است. به همین دلیل، پژوهش حاضر با هدف کلی بررسی تأثیر سواد اطلاعاتی بر کشاورزی پایدار در منطقه طرق مشهد انجام شده است. بدین منظور از روش تحقیق پیمایشی استفاده گردید. جمعیت مورد مطالعه شامل 320 نفر از کشاورزان منطقه طرق مشهد بود که تعداد 176 نفر از آنان به صورت نمونه-گیری ساده تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که روایی آن با روایی صوری و مراجعه به اساتید ترویج و آموزش کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که میزان آن برای شاخص سواد اطلاعاتی برابر 79/0، شاخص پایداری نظام زراعی برابر 72/0 و شاخص آینده¬نگری برابر 67/0 بدست آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که سواد اطلاعاتی کشاورزان مورد مطالعه در حدّ ضعیف است. همچنین، سواد اطلاعاتی مستقل از سن، تعداد قطعات اراضی کشاورزی، و درآمد سالانه کشاورزان می¬باشد. اما رابطه سواد اطلاعاتی با سابقه کشاورزی، منفی و معنی¬دار بدست آمد. از طرف دیگر، کشاورزان آینده¬نگرتر دارای سواد اطلاعاتی بیشتری هستند. در این بین، رابطه معنی¬داری بین سواد اطلاعاتی کشاورزان و پایداری نظام زراعی آنان بدست نیامد. توصیه پژوهش حاضر، ارتقاء سواد اطلاعاتی کشاورزان و بررسی بیشتر درباره رابطه بین سواد اطلاعاتی و پایداری نظام زراعی در مناطق مختلف می¬باشد.